ผลของโปรแกรมการส่งเสริมการจัดการตนเอง ร่วมกับการติดตามด้วยแอพพลิเคชั่นไลน์ ต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหาร และระดับน้ำตาลในเลือด ของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ โรงพยาบาลทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช

Abstract

โรคเบาหวานเป็นโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่พบบ่อยและส่งผลกระทบต่อระบบสาธารณสุขทั่วโลก เนื่องจากจำนวนผู้ป่วยเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง และเป็นสาเหตุสำคัญของการเสียชีวิตก่อนวัยอันควร การศึกษาครั้งนี้เป็นงานวิจัยกึ่งทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการส่งเสริมการจัดการตนเอง ร่วมกับการติดตามด้วยแอพพลิเคชั่นไลน์ ต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารและระดับน้ำตาลในเลือด ของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2  ที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ โดยใช้แนวคิดการจัดการตนเองเป็นกรอบแนวคิด ร่วมกับการติดตามด้วยแอพพลิเคชั่นไลน์ โดยโปรแกรมดังกล่าวประกอบด้วย 3 กิจกรรม ได้แก่ การติดตามตนเอง และ การประเมินตนเอง และการให้รางวัลตนเอง ดำเนินการเป็นระยะเวลา 6 สัปดาห์ กลุ่มตัวอย่างจำนวน 60 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบ กลุ่มละ 30 คน คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจงตามเกณฑ์ ที่กำหนด และควบคุมตัวแปรแทรกซ้อน เครื่องมือวิจัย ได้แก่ โปรแกรมการจัดการตนเอง แบบประเมินพฤติกรรมการบริโภคอาหาร และแบบบันทึกค่าระดับน้ำตาลในเลือด มีค่าความเชื่อมั่นสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคเท่ากับ 0.71 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา การทดสอบไคว์สแควร์ และการทดสอบที ผลการวิจัย พบว่า 1) กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการบริโภคอาหารหลังเข้าร่วมโปรแกรมสูงกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) 2) ค่าเฉลี่ยระดับน้ำตาลในเลือดของกลุ่มทดลองลดลงจากก่อนเข้าร่วมโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) 3) หลังสิ้นสุดโปรแกรม กลุ่มทดลองมีคะแนนพฤติกรรมการบริโภคอาหารสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ  (p-value < 0.05)  และ 4) ค่าเฉลี่ยระดับน้ำตาลในเลือดของทั้งสองกลุ่มลดลงหลังสิ้นสุดโปรแกรม แต่ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p > 0.05)  บุคลากรสาธารณสุขควรนำโปรแกรมไปประยุกต์ใช้ในสถานบริการ โดยควรขยายเวลาดำเนินการเกิน 3 เดือน ติดตามค่าระดับน้ำตาลสะสม (HbA1c) ประเมินประสิทธิภาพ ความพึงพอใจต่อการใช้แอปพลิเคชั่นไลน์ ในการดูแลผู้ป่วย